Er is maar één ding dat je wil: rust. “Ik heb stress – wat moet ik eraan doen? Wat kan ik eraan doen?” Dat heb ik me vaak afgevraagd. En jij vraagt het je misschien ook af, zo nu en dan, of misschien wel dagelijks.
Je wil rust.
Rust in jezelf en rust om je heen. Je wil een leven zonder stress, want je bent vaak of altijd gestrest. Je ervaart allerlei stress gerelateerde klachten die je functioneren in de weg staan. Je voelt je bijvoorbeeld opgejaagd en kan niet slapen. Of je hebt er gewoon last van, van al dat moeten en dat gezeur aan je kop.
Je kunt soms de oorzaken van de stress niet wegnemen, maar dan nog is er veel te veranderen in jezelf, zodat de stressgevoelens afnemen. Ik heb een Mindfulness training gedaan en dat heeft mij enorm geholpen. Een online cursus kun je makkelijk thuis doen.
Er zijn vele oorzaken voor stress.
Kun je de opvoeding van je kleine kinderen amper combineren met je baan? Maak je je druk wat anderen van je vinden? Heb je geldzorgen? Lig je in scheiding? Moet je in je eentje voor je zieke moeder zorgen naast je werk? Is je partner vreemdgegaan? Heb je last van hoge werkdruk? Word je gediscrimineerd? Kun je je grenzen niet aangeven? Ervaar je problemen in de opvoeding? Heb je ruzie met je ex?
Eh – Laten we het even niet hebben over kinderen die doodgaan aan honger en dorst.
Aardbevingen, overstromingen, het uitmoorden van volkeren.
Dat is pas echt erg.
Maar toch hebben we vaak last van stress. Ook wanneer we de boel relativeren en eigenlijk wel weten dat het zo erg niet is allemaal.
Iedereen is anders en verkeert in andere situaties.
Iedereen maakt vervelende of lastige of moeilijke dingen mee en iedereen heeft zijn eigen manier om daarop te reageren en ermee om te gaan. De één kan meer hebben dan de ander. Maar iedereen heeft een bepaalde draagkracht en een bepaalde draaglast.
Op sommige momenten wordt de balans te lang en te erg uit evenwicht gehaald en kun je de balans niet terugvinden of terugbrengen. Dan wordt de stress echt een probleem en krijg je allerlei klachten. Lichamelijk of psychisch of allebei.
Wanneer je je stress-klachten gedurende lange tijd chronisch negeert, of eraan voorbij gaat, krijg je een burn-out. Wanneer je doorgaat als je overspannen bent, of wanneer je weer op de oude voet doorgaat wanneer je overspannen was, krijg je een burn-out.
Met een burn-out kun je tegen allerlei onbegrip aanlopen in je omgeving, wat voor nog meer stress zorgt en waardoor je geneigd bent opnieuw over je grenzen te gaan.
De stress die je hebt bij een burn-out is echte stress. Dan is je stress systeem in je lichaam volledig uit balans en dat lost niet even op met een beetje rust. Maar gewone stress daar kun je wel iets aan doen.
Wat kun je doen tegen stress?
Er zijn vele en vele tips te vinden tegen stress.
Maar ik spreek uit ervaring, want anders zou ik dit niet beweren. Wat heb je aan al die tips van mensen die niet écht weten waar ze het over hebben? Ik heb zelfs adviezen gekregen die de boel erger maakten.
Je hebt stress en ik weet wat je eraan kan doen.
De allerbelangrijkste tip is ook de allermoeilijkste.
Besef dat de meeste stress in je hoofd zit.
Reuze flauw en toch is het waar. Simpel en onwijs moeilijk tegelijk.
Serieus. Ik zal het kort uitleggen en in andere berichten ga ik er dieper op in. Er is absoluut oefening voor nodig en misschien begrijp je nog lang niet wat ik bedoel. Maar wanneer je doorkrijgt dat de stress waar je last van hebt alleen maar in je hoofd bestaat, in je gedachten, gaat je stress afnemen.
Ik zeg niet dat er geen vervelende en nare situaties bestaan.
Die bestaan wel. En je gevoelens over die nare situaties zijn er ook. Die bestaan en die zullen er zijn. Er zal soms verdriet, angst, boosheid, jaloezie, woede en frustratie zijn. Of andere negativiteit.
Er zal pijn zijn.
Maar.
Hoe je omgaat met die pijn bepaalt voor een groot deel je stress niveau. Je gedachtes bepalen je stress niveau. Maar je bent niet je denken. Stress ontstaat door verzet.
Stress ontstaat wanneer er verzet is tegen een bepaalde situatie.
Wanneer je de frustratie of woede of verdriet of wat dan ook kunt voelen die er is, maar die tegelijk kunt accepteren, ervaar je geen stress. Het doet wel pijn, maar je hebt geen stress.
Accepteren.
En je concentreren op het nu. Het enige moment dat er is en dat er ooit zal zijn. Accepteren dat iets zo is. Voelen wat er is. En accepteren wat je voelt op dat moment.
Niet loslaten of je erbij neerleggen, dat is iets heel anders.
Ik zeg niet dat je moet accepteren dat je wordt gediscrimineerd op je werk, dat je het maar oké moet vinden wanneer je in elkaar geslagen wordt of dat je het maar goed moet vinden als je kinderen de muren vol tekenen met watervaste stift.
Het betekent ook niet dat je niets moet doen. Sommige situaties vragen om verandering of inbreng of actie, van jou of van iemand anders.
Het gaat erom de situatie te accepteren zoals die is, zonder er allerlei zich herhalende gedachtes en emoties en dus frustraties over te hebben die tot niets leiden.
Je negatieve gedachtes leiden tot lijden. Tot stress.
Stress is een reactie van je lichaam die erg nuttig is.
Stress is noodzakelijk om te overleven. Vroeger had je stress nodig wanneer er een beer voor je stond. Dan stond je stil of je vluchtte. Je hartslag ging op hol om die ene juiste beslissing te nemen om te blijven leven. Je instinct nam het over. Of je werd toch nog opgegeten met een beetje pech, want een stressreactie is geen wondermiddel.
Natuurlijk heb je stress niet altijd nodig.
Stress is een reactie van je lichaam in een stresssituatie.
En dan is het een prima systeem van je lichaam om te overleven.
Hoewel er meestal geen beren loslopen, kan je tegenwoordig ook baat hebben bij stress. Wanneer er achter de dubbel geparkeerde auto een snelheidsmaniak tevoorschijn komt, die jou en je overstekende kind niet heeft gezien en die jij niet hebt zien aankomen.
Dan reageer je instinctief en wordt de adrenaline in je lijf rondgepompt.
Je hart gaat tekeer. Het is schrikken en tegelijkertijd juist reageren, of platgereden worden. En een beetje mazzel hebben omdat die automobilist met een in werking getreden ABS-systeem vlak voor je kind stil staat. Omdat hij gelukkig ook door zijn eigen stresssysteem juist reageert.
Maar stress die de meeste mensen dagelijks ervaren is zinloos.
En van die stress kun je afkomen. Wanneer je beseft dat die stress zich afspeelt in je hoofd en wordt veroorzaakt door hoe jij tegen de dingen aankijkt.
Die stress wordt veroorzaakt door je gedachtes.
Je verlangens, je wensen, je verwachtingen, je patronen, je ideeën. Je hebt zorgen en problemen. Je problemen zijn er wel, maar het zijn problemen omdat jij ze problemen vindt. Omdat je denkt dat het problemen zijn. Omdat je iets anders wil. Je wilt een andere situatie dan er nu is. Je verkeert met je gedachtes in het verleden of in de toekomst. Er worden filmpjes afgespeeld in je hoofd.
Ik speel ook stress filmpjes af in mijn hoofd. Ik zeg zeker niet dat het makkelijk is om dat niet te doen. Maar je kunt het veranderen.
Je hebt stress. Wat moet je doen om er vanaf te komen?
Accepteer. Voel wat er is. Nu. Op dit moment.
Lukt dat niet? Waarschijnlijk slepen je gedachtes je mee. Je voelt stress door je problemen. Door je gedachtes.
Heb je stress wanneer je niet denkt?
Nee.
De kunst is het niet denken te oefenen.
De kunst van het geen stress ervaren is te accepteren wat er nu is en tegelijk te beseffen dat er in het huidige moment helemaal geen probleem is.
Nu is nu.
Problemen worden veroorzaakt door de gedachtes en verwachtingen en oordelen die je eraan hangt.
Maar niet denken is voor de meesten erg moeilijk.
En toch zijn er momenten waarop zelfs de meest hardnekkige denkers en aan denken verslaafde mensen níet denken. Momenten waarin ze opgaan in het moment zelf. Meestal erg kleine momentjes, maar toch.
Wanneer je opmerkt dat je denkt, dan stopt het denken zelf al even.
En op dat moment ervaar je dus ook geen stress. Je bent compleet aanwezig in het nu.
Als je je afvraagt:
Ik heb stress en daar heb ik last van en wat moet ik doen om daar vanaf te komen?
En je gaat je op dat moment serieus bezighouden met oplossingen en bijvoorbeeld het opzoeken van informatie, dan zul je merken dat je op dat moment geen stress had. Je was zo geconcentreerd bezig dat je niet echt dacht aan je probleem.
Er zijn situaties waarin je wel je hoofd gebruikt, maar waarin je niet wordt meegesleept door het probleemdenken en de stress daarbij.
En daar is het begin.
In een achtbaan. In het zwembad van een snelle glijbaan. Daar sowieso.
Maar ook wanneer je een spannende film kijkt, wanneer je van een berg af skiet, wanneer je nadenkt over een moeilijk cryptogram, wanneer je een Sinterklaas gedicht schrijft, wanneer je een instrument bespeelt. In al dat soort situaties doe je je best te focussen op iets in het huidige moment.
Je concentreert je zodanig op iets dat je niet over je problemen kunt fantaseren. Je doet iets dat net genoeg aandacht vraagt om je best te moeten doen, maar dat niet zo moeilijk is dat je er steeds mee stopt en dat ook niet zo makkelijk is dat je gedachtes op volle toeren in de toekomst of in het verleden kunnen verkeren.
Het is iets waar je in opgaat, maar wat toch net zoveel aandacht vraagt dat je er niet bij kan nadenken.
Stress waar je continu last van hebt, wordt veroorzaakt door je gedachtes.
Je hoeft niet uren te gaan mediteren om te proberen gedachteloos te worden. Het kan wel en zal ook zeker werken, maar het hoeft niet. Het beginnen op te merken dat je denkt is genoeg en dat kan overal. Tijdens het mediteren, maar ook tijdens het afwassen of wanneer je ligt te malen in bed.
Merk op dat je maalt en je zorgen maakt en filmpjes draait in je hoofd, die zich afspelen in de toekomst of in het verleden.
Merk op dat je denkt.
Concentreer je op was er nu is. Om te beginnen iets waar je makkelijker je aandacht bij kunt houden. Bijvoorbeeld de kleine zachte haartjes van je baby. Mooie muziek. Het zachte wangetje van je kleinkind. Koffie met slagroom. Iets waar je je prettig bij voelt en waar je je makkelijk op concentreert.
Je kunt ook in je eigen lichaam voelen wat je voelt, maar dat is vaak moeilijker. Iets waar je aandacht vanzelf makkelijk blijft hangen, is handig om te beginnen.
Heb je geen slagroomtaartje? Je ademhaling kan ook. Maar ik vind mijn hartslag prettiger omdat je je ademhaling alsnog kunt sturen. Je hartslag is hoe ie is.
Word je weer naar je denken toegetrokken? Dat kan. Dat gebeurt in het begin heel erg vaak. Ga gewoon weer met je aandacht naar je kind. Of je hartslag.
Kan je dat niet? Lukt het niet?
Alle begin is moeilijk. Oefening baart kunst.
Niet denken is onmogelijk? Toch is dit de sleutel tot je stressloze bestaan.
Besef dat alle stress door je gedachtes veroorzaakt wordt. Je gedachtes over de toekomst en over het verleden.
Nu is echt alleen maar nu. Daarna is het alweer verleden tijd. Je weet niet wat de toekomst brengen zal. Als je opgaat in het heden en het moment helemaal beleeft, kunnen er geen storende stressgedachtes zijn. En dus ook geen stress. Behalve als nú die beer voor je staat, of die auto. Of als nú de vinger van je kind eraf wordt geperst.
