Je draagt een masker, zelfs wanneer je denkt dat je jezelf bent. Tegenwoordig word je vaak aangemoedigd om je masker af te zetten en te zijn wie je bent. Maar de meeste maskers die we dragen, zijn heel gezond en heel normaal.
Sommige mensen willen eindelijk hun masker afzetten, omdat ze zich verschuilen achter een masker en doen alsof ze heel anders zijn dan in werkelijkheid. Ze zijn onbewust of bewust bang dat anderen hun ware ik niet zullen waarderen. Maar ook mensen die wel zichzelf durven zijn, dragen maskers.
Iedereen draagt maskers.
Dat is normaal en we zijn het ons ook vaak niet bewust. Behalve wanneer iemand geen masker draagt terwijl de rest dat wel doet. Dan vinden we dat vaak raar en ongepast.
Jezelf zijn en je masker afzetten – dat klinkt makkelijker dan het is
Want ook wanneer je jezelf bent, leven we in een samenleving waar het niet altijd als gepast wordt gezien, wanneer we helemaal onszelf zijn. Er zijn regels en omgangsvormen die ervoor zorgen dat mensen ook maskers dragen wanneer ze denken dat ze zichzelf zijn.
Je kunt en hoeft namelijk niet altijd helemaal jezelf te zijn.
Je masker afzetten hoeft dus helemaal niet
Wanneer je dat wel zou doen, echt helemaal altijd jezelf zijn, word je als raar bestempeld. In een hokje niet-normaal gezet. En het zou ook gewoon niet prettig zijn. Niet voor jezelf en niet voor anderen.
Er zijn bepaalde regels nodig om te zorgen dat mensen weten hoe ze zich tot elkaar verhouden. Maar daarnaast gaat het afzetten van je masker niet zo makkelijk, zelfs niet als je het zou willen.
Je masker afzetten is moeilijk
Vaak dragen we zelfs meerdere maskers.
Op verschillende manieren verdedigen we onze persoonlijke ruimte. Een daarvan is het ons verbergen achter een masker. Je wordt namelijk als behoorlijk gek, bijzonder en opvallend beschouwd, wanneer je laat zien hoe je je werkelijk voelt.
Ik had vreselijk veel verdriet toen mijn vader dood was.
En ik zat een aantal keer jankend op de fiets, omdat ik m’n tranen niet kon tegenhouden. De mensen die ik tegenkwam onderweg, keken me aan alsof ik niet goed snik was. En dat terwijl ik als een normaal mens verdriet had. Het rare was alleen dat ik het liet zien in het openbaar, wat dus niet gebruikelijk is.
Je gezichtsuitdrukking en je lichaamshouding hou je in de plooi en je laat je ware gevoelens vaak niet tot uitdrukking komen. Meestal niet.
Er is een bepaalde norm waar je aan wil voldoen
Waar mensen in het algemeen aan willen voldoen. Vroeger waren de eisen aan je uiterlijk bijvoorbeeld hoger dan nu, maar ook tegenwoordig doen mensen mee met de mode. En ook wanneer je niet meedoet met de mode, heb je een manier van kleden die bij jou past. Want ook je kleding is bijvoorbeeld een masker.
Er zijn altijd eisen in de maatschappij waar je aan behoort en probeert te voldoen. Iedereen weer op zijn eigen manier, maar wel binnen hetgeen als normaal wordt beschouwd.
Je stapt bijvoorbeeld niet in je pyjama in je auto om naar je werk te gaan. Ook niet wanneer je je eigenlijk ziek voelt, maar toch gaat werken.
Het gezicht dat je aan de buitenwereld laat zien, is zelden je ware gezicht
Ik heb het dan wel over volwassenen. Kinderen leren algauw maskers te dragen, maar zijn veel vaker nog puur. Kleine kinderen en baby’s hebben nooit een masker op, want het is iets dat je leert naarmate je opgroeit.
Kleine kinderen hoeven hun masker niet af te zetten
Ze mogen keihard huilen in het openbaar bij verdriet of pijn.
Kleine kinderen hebben ook nog geen verzorgd masker.
Van de doorsnee burger in onze maatschappij wordt verwacht dat hij of zij verzorgd in het openbaar verschijnt.
Je realiseerde je misschien niet dat dat een masker is, maar dat is het wel degelijk.
De verwachtingen over wat verzorgd precies is, verschillen in de geschiedenis. Maar bijvoorbeeld een zwerver voldoet niet aan die algemene verwachting. Je verschijnt in het openbaar met nette kleding, of modieuze kleding die juist expres niet netjes is, met een verzorgd kapsel en schoon gezicht.
Een verzorgde kleuter?
Snot.
Pindakaas.
Wanneer je in een kleuterklas komt kijken aan het eind van de middag, zitten er monden en wangen vol chocopasta. Er hangen snottebellen aan neuzen en er zijn groene klodders uitgesmeerd over wangetjes. Er zitten melkvlekken op truien en er zit pindakaas en modder aan vingertjes. Vlechten en staartjes zijn uitgezakt en ’s ochtends gekamde haartjes zitten door de war.
Hoogstwaarschijnlijk is er ook nog het één en ander uitgesmeerd op de wc.
Met een beetje geluk wel handjes gewassen, maar gevolgd door een sliert wc papier. En met een spoor achterlatend over de vloer, van de wc tot aan de vloer bij de kraan, met daarnaast een spoor in hun onderbroek en op de bril.
Bij de kinderen geen enkele schaamte
Soms wordt er hard om juf geroepen vanuit de wc. Hoewel kleuters worden geacht voor zichzelf te kunnen zorgen op dat vlak wanneer ze naar school gaan, is dat in de praktijk vaak anders. Juf wordt regelmatig gevraagd om billen af te vegen.
Sommige juffen begeleiden de kindertjes dan in het zelf te doen, maar er zijn ook juffen die de poepkont zelf schoonmaken.
Voor sommige volwassenen is zelfs thuis hun masker nodig in dat soort gevallen
Als je per ongeluk in je broek hebt gepoept, ga je echt niet je baas roepen. Als het thuis zou gebeuren en je woont vijftien jaar samen met je partner, zou je die misschien nog wel om hulp durven vragen. Maar voor sommigen is ook thuis hun masker nodig. Zelfs thuis kunnen ze dan niet volledig zichzelf zijn.
Wel netjes handen gewassen na je toiletbezoek? Dat schijnen veel volwassenen trouwens over te slaan. Dat doen de kleuters beter. Maar die vinden vooral het kledderen met water en zeep fijn en het is niet zozeer de verzorging waar ze het om doen.
Jij veegt je groene snottebel niet weg over je wang waar ie blijft plakken
En wanneer je dat wel doet in het openbaar, vindt iedereen jou raar.
Dus dat is je verzorgde masker.
Heb jij geluncht op je werk of thuis, dan controleer je daarna in de spiegel of er nog resten in je baard hangen of dat er misschien brood tussen je tanden zit. Je doet effe je haar goed. Wanneer je morst met koffie, probeer je de vlek weg te werken. Misschien heb je zelfs wel een extra overhemd mee voor noodgevallen wanneer je nog onberispelijk naar een klant moet.
En je glimlacht
Je glimlach is niet alleen een teken van tevredenheid, maar ook een manier om onszelf te verdedigen of om onszelf te excuseren.
Je glimlacht wanneer je iemand vriendelijk bedankt voor iets dat je niet wil. Je glimlacht naar de persoon in het bushokje. Sorry, maar ik wil hier ook graag zitten. Als je per ongeluk tegen een vreemde aanbotst met de winkelkar, glimlach je vriendelijk. Neemt u mij niet kwalijk, dat was niet mijn bedoeling.
Je glimlacht terwijl je in gedachten allerlei negatieve oordelen over anderen hebt. Je glimlacht, maar roddelt achter ruggen.
Tenminste de nette mensen doen die excuserende of verbergende glimlach. Je ziet hem niet bij iedereen. Het ene masker zit strakker dan het andere.
Je glimlacht ook om je gevoelens niet te laten zien.
Maar ons lichaam vertelt vaak meer dan dat we vertellen of willen vertellen. Je lichaam kan minder goed liegen dan jij, ook wanneer je wel een masker draagt.
Hoe gaat het?
Goed hoor. Jij?
Prima.
Z’n gangetje.
Ja lekker. Lekker.
Wat als je dit zou zeggen? Of horen?
Ik voel me hondsberoerd. Elke avond zuip ik me te pletter want ik voel me zo eenzaam. Ik kan geen vriendin vinden en ze vragen me zelfs of ik soms homo ben.
Dat non stop gekrijs van die baby, ik kan er niet meer tegen. Ik denk dat ik wil weglopen en iedereen wil achterlaten. En ik wilde dat kind niet eens.
Zucht. Ik heb al een paar keer bij het spoor gestaan. Iets hield me tegen maar eigenlijk weet ik niet wat. Want het helpt allemaal niks. Ik weet niet meer hoe lang ik depressief ben en ik zie er niks meer in.
We glimlachen
Met kiespijn. Of echt, want het kan natuurlijk ook zo zijn dat je je echt prima voelt. Of z’n gangetje. Maar wanneer we ons slecht voelen, zetten we vaak een masker op. Het hoeft natuurlijk niet, maar waarom zou je aan iedereen alles vertellen?
Het is heel gezond om dingen privé te houden.
Vele mensen zitten op sociale media en dragen daar een soort digitaal masker. Dat is weer het andere uiterste.
Want de meesten zetten alleen maar de beste en gelukkigste plaatjes op het internet. Van zichzelf en ook nog van hun kinderen. Of soms staat er bewust eens een foto met tranen tussen, maar ook dat is het masker dat je wil laten zien. Het masker dat je opzet voor iedereen die jouw vakantiefoto’s of de foto’s van je kinderen bekijkt.
In sommige gevallen worden de maskers zachter of schijnt er iets van de ware jij doorheen.
Heel soms gaat je glimlach masker eventjes echt af
Bij bepaalde personen kan je wel vertellen hoe je je voelt, of in ieder geval een beetje. Soms kun je zeggen hoe het nou echt gaat. Gewoon op straat aan de buurvrouw. En dat moet ook kunnen.
Je masker afzetten hoeft niet, maar mag wel. Als het goed voelt.
En dat is fijn. Want overal is wat en iedereen is hetzelfde. Niemand is perfect en we willen allemaal gelukkig zijn. We denken soms dat het bij anderen wel perfect gaat, juist door de maskers. Je masker is een bescherming die je soms nodig hebt en dat is normaal. Maar probeer er eens doorheen te kijken, bij jezelf en bij een ander.
Het glimlachende masker is in de loop der jaren volgens mij wel minder strak geworden, maar veel mensen dragen het nog. Let maar eens op.
Er zijn nog meer maskers
We hebben bijvoorbeeld feestgezichten.
Al eens iemand verdrietig of sip op een feestje gezien? Het kan, maar dan viel dat wel op. Wanneer je naar een feestje gaat, trek je vaak letterlijk je feestkleren aan en zet je je vrolijke gezicht op.
We hebben begrafenisgezichten.
Natuurlijk ga je misschien kapot van verdriet en is dat op dat moment je ware gezicht, maar dat geldt niet voor iedereen op een begrafenis. Veel mensen komen uit respect of medeleven voor een ander. En ook wanneer je je op dat moment dan stapelverliefd voelt en dolgelukkig, laat je dat niet zien op die begrafenis.
Je zet je begrafenisgezicht op. Je masker.
En je masker gaat verder dan je gezicht
Het dragen van een masker of het afzetten daarvan, gaat over je hele lichaam.
Je kleding is ook een masker.
En je lichaamshouding.
Hoewel het overeenkomsten heeft, moet je maskers niet verwarren met rollen die je hebt. Want juist tijdens een rol draag je verschillende maskers, die dan weer hetzelfde kunnen zijn in een andere rol. Je rol als vader is een heel andere, dan je rol op je werk. Je moederrol is een andere, dan je rol op een avondje uit met een vriendin op stap. Maar je masker kan hetzelfde zijn tijdens verschillende rollen.
Ben jij je bewust van de maskers die je draagt?
